Həyat insanlara hər zaman sevinc bəxş etməz. Yaşadığımız bu zamanda insanlarla, xəstəliklərlə və saysam bitməyəcək müxtəlif nüanslarla mübarizə aparmalıyıq. Ancaq bəzən bir xəstəlik bizi çıxılmaz vəziyyətə sala bilər.

Amyotrofik yanal skleroz və ya ALS nadir nevroloji xəstəliklər qrupuna aiddir. Hal-hazırda, ALS-nin inkişafını dayandırmaq və ya tam müalicəni təmin etmək üçün heç bir müalicə variantı yoxdur, lakin bu mövzuda araşdırmalar davam edir. ALS kifayət qədər nadir, lakin çox ağır xəstəlikdir, ilkin simptomları müxtəlif xəstələrdə fərqli şəkildə özünü göstərir. Hər il dünyada 100 000 insanlardan təxminən 1-2-ində bu xəstəlik inkişaf edir. Və 90%-i 5 il ərzində həlak olur. Xəstəliyin əvvəlində insan əzələlərdə keyimə, qıcolmalar, ətraflarda zəiflik hiss edir, güclə danışır. Daha sonra xəstənin əzələləri tam donur - xəstə heç bir hərəkət edə bilmir. Müəyyən anda nəfəsalma əzələləri də keyiməyə başlayır ki, insan boğulmağa başlayır. Həyatın sonuna kimi xəstə müstəqil şəkildə nəfəs ala bilmir, süni yol ilə qidalanır. Biri qələm və ya qəhvə fincanı tutmaqda çətinlik çəkə bilər, digəri isə danışıq problemi ilə üzləşə bilər. Xəstəliyin inkişaf sürəti xəstədən xəstəyə əhəmiyyətli dərəcədə dəyişir.                    

Xəstəlik 12 yaşında da, 98 yaşında da müşahidə edilə bilər. ALS yoluxucu bir xəstəlik deyil, amma irsi xüsusiyyət daşıya bilər. Bu vəzyyətə ailəvi ALS deyilir. Varisliklə əlaqəli olmayan tipə isə sporadik ALS deyilir. ALS üçün ilk dərman 1995-ci ildə Amerikada hazırlanıb. Dərman xəstəliyin inkişafının yavaşlamasını, xəstənin ömrünü uzatmasını və uzun müddət iş görə bilməsini təmin edir.

Yaşadığınız həyatı sevin və dəyərləndirin. Bir dəfə yaşamaq şansımız olduğunu unutmayın. Hər zaman yenidən başlamağı bacarın.

Günay Əsgərova